Verici Bilgilendirme Rehberi

Organ nakli, günümüzde birçok kronik organ hastalıklarında uygulanan rutin, geçerli ve ileri bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir.

Karaciğer nakli, iki şekilde yapılabilir:
• Kadavradan Karaciğer Nakli
• Canlı Vericili Karaciğer Nakli

Canlı kişilerden karaciğer nakli, vericinin yaşamını riske atmayacak şekilde, karaciğerinin bir parçasının nakledilmesiyle gerçekleştirilir.
Organ bağışını destekleyen Kent Hastanesi, SGK anlaşmalı Karaciğer Nakil Merkezi’nde sosyal güvenceli hastaları özel hastane konforunda tedavi etmektedir.
Kent Hastanesi Karaciğer Nakli Ekibi, karaciğer nakli alanında 20 yıldır uzmanlaşmış ve bugüne kadar 2000'in üzerinde hastaya karaciğer nakli yapmıştır.
Karaciğer nakli için merkezimize başvurmanız halinde; ameliyat öncesi tetkikleriniz çok kısa bir süre içinde tamamlanır ve sağlığınıza sıra beklemeden kavuşmanız için tüm hastane çalışanları size yardımcı olur.

KARACİĞERİNİZ HAKKINDA
Vücudun en büyük ve en önemli solid organı olan karaciğerin birbirinden önemli birçok hayati fonksiyonu bulunmaktadır. Sayılamayacak kadar işlevi olan karaciğerin özellikle 4 fonksiyonu önemlidir.

1. Besinlerle aldığımız gıdalardan vücut için gerekli olan maddelerin seçilerek depolanması ve normal yaşamsal döngünün sağlanabilmesi için gerekli olan proteinlerin yapımı
2. Gıdaların sindirilebilmesi için gerekli olan safra asidinin yapımı ve sindirim sistemine verilmesi
3. Vücutta diğer sistemler tarafından yapılan zararlı maddelerin temizlenmesi
4. Enfeksiyona karşı savaşta ve vücudumuzun herhangi bir yerinde meydana gelen kanamaların durdurulması için gerekli faktörlerin yapımı.
 

CANLI VERİCİLİ KARACİĞER NAKLİ NE DEMEK?
Canlı vericili karaciğer nakli, canlı donörden alınan karaciğerin parçasının (canlı donör için geride yeterli miktarda karaciğer kalması koşuluyla) alıcıya yerleştirmesini içeren kompleks cerrahi girişimdir.
 

ORGAN NAKLİNE VE CANLI VERİCİLERE NİÇİN İHTİYAÇ VAR?
Ulusal Organ Bekleme Listesi’nde son dönem karaciğer yetmezliği tanısı konularak karaciğer nakli olmayı bekleyen binlerce hasta bulunmaktadır. Ne yazık ki tüm hastalara yetecek kadar organ bulunamamaktadır.

Haziran 2006 UNOS (Amerikan Ulusal Bekleme Listesi) verilerine göre; nakil olmayı bekleyen 17.645 hasta bulunmaktayken, bu hastaların ancak 6.000'i organ nakli olabilmiştir. Bekleme listesindeki hastaların yaklaşık %50'si organ nakli beklerken hayatını kaybederken, listeye her gün yeni hastalar eklenmektedir. Canlı vericiler ile organ sıkıntısı ve ölüm oranları azaltılabilir.

CANLI VERİCİLİ KARACİĞER NAKLİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?
• Kısa bekleme süresi: Bekleme listesindeyken hasta kaybı azaltılır ve alıcının en uygun şartlarda ameliyata girmesi için uygun şartların sağlanmasına olanak verir.
• En uygun organın nakledilmesine olanak sağlar.
• Cerrahi işlemlerin elektif şartlarda yapılabilmesi, naklin başarı oranının en üst sınırda tutulmasına imkan sağlar.

Son dönem karaciğer yetmezliği gelişen hastaların ortalama 1 yıllık yaşam şansları % 50 düzeyindedir ve gelişen komplikasyonlar ile bu oran daha da aşağıya inebilir. Hastalara ne kadar kötü durumda nakil yapılırsa yaşam sürelerinin o kadar kısaldığı ve ameliyat sonrası döneminde o denli zorlu geçtiği gösterilmiştir. Bu nedenle uygun zamanlama ve uygun hasta seçimi yüz güldürücü sonuçlar elde etmede daha fazla önem kazanmaktadır.
 

TEMEL PRENSİPLER
• Alıcı adayı, canlı vericili karaciğer naklini kabul etmelidir.
• Donör hazırlığına başlanmış her alıcı aynı zamanda kadavra bekleme listesine kaydedilir. Canlı donör hazırlıklarının yapılması, alıcının kadavra listesindeki durumunu etkilemez. Kadaverik donörlerden temin edilen organlar, alıcının potansiyel canlı donöre sahip olup olmamasına bakılmaksızın Ulusal Organ Nakli Bekleme Listesi’ndeki önceliğine göre sunulmaktadır.
• Donörler, 19-50 yaşları arasında (18 yaşını doldurmuş) ve akli dengesi yerinde, herhangi bir sağlık sorunu olmayan kişiler olmalıdır.
 

Unutulmaması gereken nokta!
Donörlerin temel amacı, alıcıya yardım edebilme arzusudur. Bu nedenle donörler; dış baskı, zorlama, tehdit vb. her türlü diretmeden arınmış şekilde kararlarını kendi öz iradeleri doğrultusunda vermelidirler.

Değerlendirme sırasında donör güvenliği, tüm organ nakli ekibi için en önemli unsurdur. Potansiyel donör adayına organ nakli ekibi tarafından yapılan klinik muayene ve laboratuvar testleri esnasında herhangi bir zarar gelebileceğine dair bir bulguya rastlanırsa, testler o aşamada sonlandırılır. Hazırlık süresi donörün sağlık durumuna ve alıcının aciliyetine göre günler, haftalar bazen aylar alabilmektedir.

Birden fazla donör adayı varlığında ise, yapılan klinik muayene ve laboratuvar testleri ışığında adaylar arasında sıralama yapılır ve en uygun adayla testlere başlanır. Donörün ekibe güveni, aklındaki tüm soruları sorması ve bunlara cevap alması temel amacımızdır. Değerlendirme sırasında elde edilen tüm bilgiler, kesinlikle güvenlik altına alınmaktadır ve ikincil şahıslarla paylaşamayacaktır.

Vericinin canlı karaciğer nakli ile ilgili tüm masrafları, alıcının sağlık kurumu tarafından ödenmektedir. Buna alıcı ve vericinin nakil öncesi tüm testleri, yatış süresince yapılan tüm tetkik ve tedavilere ameliyat ücreti dahildir. Taburcu olduktan sonra vericiye yapılacak kontrol ve tetkikler için vericinin sosyal güvencesi geçerlidir.

T.C. Sağlık Bakanlığı 28.06.2004 tarih ve 4690 sayılı onay ile yürürlüğe giren yönetmeliğe göre; canlıdan organ ve doku nakli alıcının dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilir.

Dördüncü derece hısımlık bağı ile ilgili olarak; Türk Medeni Kanunu’nun 17. maddesinde “Kan hısımlığının derecesi, hısımları birbirine bağlayan doğum sayısıyla belli olur.” denilmektedir.

Buna göre; kan hısımlığında kişinin akrabalık derecelerine göre;

1.derece akrabaları: Annesi-babası ve çocuğu
2.derece akrabaları: Kardeşi-dedesi-ninesi-torunu
3.derece akrabaları: Amcası-halası-dayısı-teyzesi-yeğeni (kardeş çocuğu)
4.derece akrabaları: 3. derecedekilerin çocuklarıdır.

Kayın hısımlığında ise, kişinin eş tarafından akrabaları aynı şekilde derecelendirilmektedir.

Nakil ekibinin doktorları ve üyeleri, potansiyel bir verici adayını kabul veya reddetmeye karar verildiğinde, kendi etik ve ahlaki sorumluluklarını da göz önünde bulundururlar. Her canlı donör cerrahisini gerçekleştirmek için nakil ekibinin zorunluluğu bulunmamaktadır. Olağan dışı etik konularda Nakil Etik Komitesi’nin önerileri de alınmaktadır.

Karaciğer vericisi olmak için başvuran adayların yalnız %20'si tüm basamakları geçerek, canlı donör olabilmektedir.

Cerrahi uygulanmamasının en yaygın nedenleri; uygunsuz damar yapısı, anormal kan testleri ve daha önceden tanımlanmayan ve o anda tespit edilen tıbbi sorunlardır.

Verici adayları, hazırlık başladıktan sonra canlı vericiliğin kendileri için uygun olmadığına karar vererek, gönüllülükten istedikleri zaman vazgeçme hakkına sahiptir.

Donör adaylarına ve kararlarına her zaman saygı duyularak, sonuna kadar desteklenmektedir. Donör tarafından özellikle istenmediği sürece alıcılara bilgi verilmez ve donör güvenliği en üst düzeyde korunmaya çalışılır. Verici adayları, her aşamayla ilgili tüm soru ve endişeleri konusunda bizimle direkt olarak iletişime geçmelidirler. Donöre ait bilgiler, üçüncü kişilere (aile üyeleri, arkadaşlar, alıcılar... vs.) asla verilmeyecektir.

Canlı vericili karaciğer nakli geçirmiş hasta ya da vericisi ile görüşmek isterseniz, bu konuda size yardımcı olmaktan mutluluk duyarız.
 

ACİL DURUMLAR NELERDİR? RİSK ARTIYOR MU?
Acil canlı vericili karaciğer nakli, yalnızca istisnai durumlarda söz konusu olup, genellikle birkaç gün içinde ölümle sonuçlanabilecek akut karaciğer yetmezliği gelişen yetişkinlerde veya karaciğer fonksiyonları hızla bozulan çocuklarda gündeme gelmektedir. Potansiyel donörler, acil durumlarda yapılan nakillerin, “elektif” olarak tanımlanan tüm şartların en uygun olduğu nakillere nazaran risklerin belirgin olarak daha artırabileceğini çok iyi anlamış ve kabul etmiş olmalıdır. (Örneğin; sigarayı bırakmak için yeterli zaman olmadığından artan pnömoni -Akciğer Enfeksiyonu- veya doğum kontrol haplarının uygun zamanda kesilmemesine bağlı artan kan pıhtılaşma sorunları gibi...)
 

KİMLER DONÖR OLABİLİR? DONÖR OLMAK İÇİN GEREK ŞARTLAR NELERDİR?
Öncelikle hasta ile kan grubu uygunluğu olanlardan akrabalığı veya herhangi bir şekilde gönül bağı bulunan kişiler donör olabilirler. Donör adayı olan kişi, cerrahi olarak büyük bir ameliyat ile karşı karşıya kalacağından dolayı bir dizi sağlık kontrolünden geçirilir. Donörün tamamen sağlıklı olması gereklidir.
 

POTANSİYEL DONÖR ADAYINDA ARANAN ÖZELLİKLER NELERDİR?

Gönüllük Esas Unsurdur!
• Alıcı ile Donör uygun kan grubundan olmalıdır. (Tabloya bakınız.) • Donör adayında Rh faktör uyumluluğu aranmaz.
• Fiziksel veya ruhsal olarak herhangi bir sorunu olmamalıdır.
• Adaylar, 19 ile 50 yaş arasında olmalıdır.
• Donörlerde normal veya normale yakın vücut kütle indeksi çizelgesinde bulunmalıdır.
 

DONÖR OLMAYI ENGELLEYEN FAKTÖRLER VAR MIDIR? VARSA NELERDİR?
• Hepatit B veya C’ye sahip olanlar • Alkol ve uyuşturucu gibi madde bağımlılığı
• HIV Enfeksiyonu
• Kanser hastalığı bulunanlar
• Tedavi edilmemiş veya edilemeyen psikolojik hastalığı bulunanlar
• Olağan Dışı Damarsal Patolojiler (Cerrahi Yapılmasını imkansızlaştıran)
• DM, HT
 

DONÖR HAZIRLIĞI NASILDIR? DONÖR ADAYININ HANGİ BASAMAKLARDAN GEÇMESİ GEREKİYOR?
1.BASAMAK: TANIŞMA VE KLİNİK MUAYENE Organ nakli ekibinden bir doktorun, donör adayı ile tanışması ile gerçekleştirilir.

2.BASAMAK: KAN TESTLERİ VE ORGAN FONKSİYON TESTLERİ Kan testleri içerisinde karaciğer fonksiyon testleri, böbrek fonksiyon testleri, kan değerleri, mevcut olabilecek hastalıklara karşı bakılan kan testleri (Örneğin Hepatit, kanser vs.) bulunur. Akciğer grafisi (PA - AC) ve Elektrokardiografi (EKG) 45 yaş üzeri ise çekilir. Bu değerlerin normal olması nedeniyle donör adayı değerlendirmeye alınır.

3.BASAMAK: KONSÜLTASYONLAR İlk etapta psikolog, dahiliye, kardiyoloji, göğüs hastalıkları ve bayanlar için gerek görülürse kadın hastalıkları ve doğum polikliniklerinden konsültasyonları istenir.

Bu 3 basamakta sorunu saptanmayan adaylar 4. basamağa geçerler.

4.BASAMAK: RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ Donör adayına özellikli bilgisayarlı tomografi çekilir. Bilgisayarlı tomografi ile birlikte kişinin sahip olduğu karaciğer hacmi hesaplanır. Donör adayının kabul edilmesi için ameliyat sonunda kalan karaciğer miktarının onun sonraki yaşamı için yeterli derecede olması ve aynı zamanda yakınına vereceği karaciğer miktarının da, alıcı için yeterli miktarda olması gereklidir.

5.BASAMAK: EK GİRİŞİMLER Tüm bu tetkikler ve görüntüleme sonunda gerekli görülürse, karaciğer biyopsisi yapılır. Biyopsi ile karaciğerde mevcut yağlılık vs. gibi kriterler değerlendirilir.

6.BASAMAK: KARAR ANI Son olarak, organ nakli ekibi doktorları tarafından yapılan konsey sonucunda, donör adayının kabul edilmesi durumunda operasyon gününe karar verilir.
 

OPERASYONDAN ÖNCEKİ GECE NELER YAPILIR?
• Açlık Durumu: Hasta, saat 24:00'den sonra aç bırakılır. Bu saatten itibaren kişinin herhangi bir şey yiyip içmesi yasaktır. (Tam oruç hali)
• Traş: Göğüs altından başlayarak diz üstüne kadar olan kısım traş edilir.
• Banyo: Traş sonrası klorex ile banyo yaptırılır. (Boyundan aşağı kısma banyo yapılır)
• Hastaya sabah operasyon önlüğü giyidirilir.
• Daha sonra hem donör, hem de alıcı ameliyathaneye alınır.

Not:
• Alkol kullanımı cerrahiden en az 4 hafta önce bırakılmalıdır.
• Sigara kullanımı cerrahiden en az 2 hafta önce bırakılmalıdır.
• Doğum kontrol ilaçları kullanımı cerrahiden en az 4 hafta önce bırakılmalıdır.
 

OPERASYON SIRASINDA KAN ALACAK MIYIM?
Büyük olasılıkla sorunun cevabı hayır. Hastanemiz tarafından hastalar için Kızılay'dan yeterli kan teminatı yapılmaktadır.

Donörlerden bir gün öncesi hastanede olmaları istenir. Sonraki gün operasyona hazırlanır.

Ameliyat sırasında safra kanalları ve damarsal yapılar, ultrasonografi ve kolanjiografi yardımıyla dikkatli bir biçimde incelenir. Safra kesesi çıkarıldıktan sonra cerrah tarafından karaciğerden alınacak parçadaki besleyici venler ve safra kanalları ortaya çıkarılır (arka sayfada yer alan diyagrama bakınız).

Bazı durumlarda, ameliyat öncesi yapılan ayrıntılı testlere rağmen saptanamayan donörün hayatını tehlikeye sokan damarsal veya safra kanallarına ait anormallikler operasyon esnasında saptanabilir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında donör operasyonuna son verilir. Yukarıda sözü edilen duruma yaklaşık % 1 - 2 oranında karşılaşılır.

YETİŞKİN ALICILAR İÇİN VERİCİNİN
Şekilde 5, 6, 7, 8 olarak isimlendirilen karaciğer sağ lobu alınır.

BEBEK ALICILAR İÇİN
Şekilde 2, 3 olarak isimlendirilen karaciğer sol lateral segmenti alınır.

ÇOCUKLAR VE ERİŞKİNLER İÇİN
Şekilde 2, 3, 4 olarak isimlendirilen karaciğer sol lobu alınır.

OPERASYON;
DONÖR İÇİN YAKLAŞIK 4 - 6 SAAT
ALICI İÇİN 8-10 SAAT SÜRER.
 

CANLI VERİCİLİ KARACİĞER NAKLİNİN POTANSİYEL RİSKLERİ VAR MI?
Nitelikli ve tecrübeli ekip tarafından yapılması şartıyla donör ameliyatının diğer ameliyatlardan farklı bir riski yoktur. Ancak alıcılı ve vericili ameliyatın fayda, zararları ile ameliyattan doğacak sorunlar konusunda alıcıların ve donörlerin bilinçli olması gerekir. Ameliyat öncesi kontroller sırasında bu bilgiler, cerrah tarafından alıcı ve verici ile paylaşılır. Alıcı ve verici, bu görüşmeler sırasında rahat olmalı ve akıllarına gelen soruları mutlaka ekibe sormalıdır.

Canlı donör ekibinin size ayrıntılı olarak anlatacağı, genel anestezinin uygulandığı her türlü operasyonda görülme riski olan ve komplikasyon olarak ifade edilen kardiyovasküler (aritmi... vs) ve solunumsal sistemi (pnömoni... vs) ilgilendiren hadiseler gelişebilir.

Bu komplikasyonların bazıları;
• Anesteziye ve kan ürünlerine bağlı anafilaktik (alerjik) reaksiyon
• Operasyon sürecinin herhangi bir yerinde kalp krizi
• Pulmoner emboli
• Akciğerlerde sıvı birikimi
• Tüm vücutta sıvı toplanması (ödem)
• Enfeksiyon

Donör operasyonuna bağlı komplikasyonların görülme oranı, minimal olmakla birlikte başlıca komplikasyonlar;
• Canlı verici için % 1 ölüm riski mevcuttur.
• Karaciğerin sağ lobu alınanlarda, sol veya sol lateral segment alınanlara nazaran ölüm riski 2 kat daha fazladır.
• Nakil edilen organ ile alıcının dokuları arasında uyumsuzluk
• Psikolojik travma (alıcının kaybedilme durumunda) Alıcı için % 10 civarında ölüm riski mevcuttur.
• İnsizyonel Herni (yara yeri karın fıtığı)
• Sindirim sistemini ilgilendiren şikayetler (hazımsızlık, kabızlık, bulantı vs)
• Kanama
• Kalan karaciğer parçasından safra sızıntısı
• Vücutta geçici sarılık görülmesi
• Kalıcı yara izi
 

KOMPLİKASYON ORANLARI NELERDİR?
DONÖR AMELİYATI

Ameliyat süresi, ortalama 4 ile 6 saat civarındadır. Ameliyat esnasında ortalama 1 veya 2 ünite kan verilmesi ihtiyacı duyulmaktadır. Erken dönemde görülebilecek komplikasyon atelektazidir. En sık rastlanan komplikasyonlar ve oranları;

• Operasyon sonrasında kanama nedeniyle tekrar ameliyata alınma oranı % 3
• Endoskopik olarak tedavi edilebilecek safra kaçağı oranı % 1.8
• Drenaj gerektirecek batın içi koleksiyon oranı % 3.6
• Akciğer embolisi gelişme oranı % 1.8
• Keşi yerinde gelişen fıtığın ameliyat edilme oranı % 2.2'dir
 

OPERASYON SONRASI NELER OLUR?
Operasyon sonrası donörler ameliyathane yoğun bakımında izlenirler. Genellikle 2. veya 3. günde standart servis odasına alınır. Ziyaret yasağı kaçınılmazdır. Büyük bir ameliyat geçirmiş olan donöre dışarıdan gelebilecek herhangi bir enfeksiyon hayatı tehdit edebilecek problemler yaratabilir.

İlk 24 saat donörlere mutlak yatak istirahatı yaptırılır (bazen 48 saate kadar uzayabilir). Bu süre içinde donörün herhangi bir şekilde yataktan kalkmaması hatta başının kaldırılmaması gereklidir.

Bu dönemde karşılaşılan sorunların başında operasyon yerinde ağrı ve sırt ağrısı gelir. Ağrınız olduğunda lütfen bunu bildirmekten çekinmeyin, hemen müdahaleniz yapılacaktır. Ameliyat sonrası dönemde iştahsızlık, bulantı ve kötü koku hissi karaciğer operasyonlarının çoğundan sonra ortaya çıkan bir şikayettir. Bununla ilgili olan şikayetlerinizi lütfen ilgili ekibe bildiriniz.

Uyandığınızda idrarınızı boşaltabilmeniz için bir idrar sondanız olacaktır, ayrıca operasyon yerinizde 1 ya da 2 adet ince hortum (dren) bulunacaktır. Bunlar operasyon esnasında ve sonrasında içeride biriken sıvıları dışarıya alabilmek için konulmuştur ve dışarıya akan sıvı miktarı azaldığında çıkarılacaklardır.

Size yapılacak olan her türlü tedavi ve girişim organ nakli ekibini oluşturan tecrübeli doktor ve hemşireler tarafından yapılacaktır. Bu konuda herhangi bir problem hissetmeyiniz.

Yaklaşık 1 hafta -10 günlük bir izlem süresinden sonra taburcu edilirsiniz. Bu süre içinde günlük olarak canlı donör ekibi tarafından her türlü tedavi ve izleminiz yapılacaktır. Yapılan kan değerleri kontrolleri ve diğer izlemler sonrasında eğer herhangi bir problem yok ise taburcu edilebileceksiniz.
 

EN SIK SORULAN SORULAR
1 - Karaciğerimin ne kadarı alınacak ?
Alınacak kısım ve oranı bilgisayarlı tomografi sonrası belirlenecektir. Ancak önemli olan iki kavram mevcuttur. Bunlardan birincisi, kalan karaciğer hacminin donör hayatını tehdit etmeyecek şekilde diğer bir deyişle onun ihtiyacını karşılayacak şekilde kalması gerekliliğidir. Bir diğer gereklilik, alıcının ihtiyacına karşılık verebilecek büyüklükte bir karaciğer parçasının alınması gerekliliğidir. Bu iki unsur, yapılan konseyde tüm organ nakli ekibince beraber değerlendirilerek, donör ve alıcıyı riske sokmaksızın karar verilir.

Özetle; erişkin bir alıcıya karaciğerinin parçasını verecek olan donör adayının, yaklaşık karaciğerinin %50-60 oranında bir parçası alınmaktadır. Sağ lobun yapısına göre bu oran %70’e kadar çıkabilir. Bebek veya çok düşük kilolu alıcının donöründen ise karaciğerinin yaklaşık %20'si civarında bir parçası alınmaktadır.

2 - Karaciğerimin kalan parça bana yetecek midir? Kalan karaciğer eskisi kadar büyük mü?
Geriye kalan karaciğer kısmı, sağlıklı bir birey için hayatını tehlikeye sokmayacak şekilde yeterlidir. Karaciğer, yaklaşık 3 aylık periyot sonunda yaklaşık eski büyüklüğüne ulaşır. Ancak en hızlı büyüme, ameliyat sonrası ilk 10 gün içinde gerçekleşmektedir.

3 – Ne kadar zaman sonra işime ve normal yaşantıma dönebilirim?
Karaciğer tekrar eski büyüklüğüne ulaşırken, kullandığı enerji ve ihtiyaçtan dolayı ameliyat sonrası ilk 3 aylık periyot içinde kendinizi yorgun hissetmeniz son derece doğaldır.

Bu nedenle özellikle ağır iş sahalarında, fiziksel aktiviteye dayanan iş ile ilgili olan donör adaylarının bu işlerine en erken 5-6 ay içinde dönebilecekleri; masa başı görevi olanların ise 3-4 ay içinde bu işlerine dönebilecekleri bilinmelidir. Özellikle ilk 6 ay içindeki periyotta, 2-3 kg’ın üzerinde ağırlık kaldırmamaları gereklidir. Bu, hem vücut yorgunluğu ile ilişkili hem de aynı zamanda ameliyat yerinde oluşabilecek fıtıklardan korunmak amacıyla mutlak gereklidir. Bunun dışında günlük faaliyetlerinizi yaklaşık 1. ay sonunda rahatlıkla kendiniz yapabilirsiniz.

4 - Cilt dikişlerim ne zaman alınacak?
Dikişlerin alınma zamanı, yara iyileşmesine bağlıdır. Cilt dikişleri, donör ekibi tarafından kontrol edildikten sonra eğer yara iyileşmesi tamamlanmış ise taburculuğunuz esnasında veya size tarif edilen süre içinde alınır. (Genellikle ameliyat tarihinden 15 gün sonra)

5 - Ne zaman banyo yapabilirim?
Taburcu olduktan sonra duş tarzında (yara yerine temizleyici solüsyonlar gelmeyecek şekilde) banyo yapabilirsiniz.

6 - Ne zamana kadar pansuman yaptırmam gerekiyor?
Taburcu olduktan sonra aksi bir durum organ nakli ekibince söylenmediği sürece pansuman yaptırmanıza gerek yoktur.

7- Yemeklerle ilgili bir kısıtlamam olacak mı?
Ameliyattan sonraki dönemde özellikle ilk 2 hafta içerisinde iştahsızlık, kötü koku hissi veya bulantı gibi şikayetleriniz olabilir. Taburculuğunuz sonrasında gıdalarla ilgili çok sıkı bir kısıtlamanız yoktur. Ancak özellikle ilk 2 hafta içerisinde gaz yapıcı özelliği olmayan, rahat sindirilebilir gıdaları almanızı öneriyoruz. Özellikle bakliyat grubu (kuru fasulye, nohut vs...) gibi ve ev dışında hazırlanmış aşırı yağlı gıdaları (lahmacun, yağlı kebap vs...) ilk 15 günde tavsiye etmiyoruz. Bununla birlikte karbonhidrat içerikli ve şekerli gıdalarda, aşırıya kaçmamak üzere bir kısıtlama yoktur. Uzun dönemde aşırı kilo alımı soruna neden olacağından dolayı bu konuda dikkatli olunmalı ve aralıklı olarak kilo kontrolleri yapılmalıdır.

8 - Ne zaman yolculuk edebilirim?
Taburcu olduktan 1 hafta sonra seyahat etmenizde herhangi bir sakınca yoktur.

9 - Devamlı kullanmam gereken ilaç var mı?
Vücut direncinizi arttırmak amacıyla bir süre (yaklaşık 3 ay kadar) vitamin ve mide koruyucu kullanmanız dışında sürekli kullanmanız gereken ilaç yoktur. Bununla birlikte ilk bir yıllık zaman dilimi içerisinde başka nedenlerden dolayı kullanmanız gereken özellikli bir ilacın varlığında veya ameliyat söz konusu olduğunda mutlaka KARACİĞER DONÖR EKİBİ’ne danışmanız gerekmektedir.

10 - Ameliyat esnasında safra kesesi alınıyor mu? Bunun bana ileride bir problem yaratma olasılığı var mıdır?
Erişkin alıcıya yapılan karaciğer naklinde safra yollarını ortaya koymak amacıyla safra kesesi alınmaktadır. Ancak bebek veya küçük çocuklar için yapılan donör ameliyatlarında çok gerekli olmadıkça safra kesesi alınmamaktadır. Safra kesesinin alınmasının size yaratabileceği herhangi bir problem yoktur.

11 - Ne zaman işe başlayabilirim?
Ameliyattan itibaren yaklaşık 3 ay sonra aktif yaşama geri dönebilirsiniz. Yalnız bu ilk 3 aylık dönem içerisinde ağır iş yükünün altına girmemeniz gerekmektedir.

12 - Karın korsesi kullanmam gerekli mi?
Fıtık ihtimalini en aza indirmek için ilk 3 aylık dönemde karın korsesi kullanmanızı önermekteyiz.

13 - Kontrollerim olacak mı?
Taburculuğunuz sonrasında herhangi bir sorun yoksa 1. ve 3. ayda Organ Nakli Polikliniği’nde rutin kontrolleriniz yapılacaktır.

14 - Kontrollerimde hangi testler yapılacak?
1. ayda kan testleri yapılır. 3. ayda ultrasonu çekilir. Bunun dışında herhangi bir şikayetiniz olduğunda istediğiniz zaman kontrole gelebilirsiniz.